Analiza aktywności bioelektrycznej mięśni trójgłowych łydki po rekonstrukcji włóknami węglowymi przerwanego ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa jest najsilniejszym ścięgnem organizmu człowieka, jego wytrzymałość na obciążenie wynosi około 2000-3500 N (Tylman i Dziak 1987). Powstaje ono z połączenia ścięgnistych części m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego w części dystalnej. Analiza aktywności bioelektrycznej mięśni trójgłowych łydki po rekonstrukcji włóknami węglowymi przerwanego ścięgna Achillesa


Wstęp

     Ścięgno Achillesa jest najsilniejszym ścięgnem organizmu człowieka, jego wytrzymałość na obciążenie wynosi około 2000-3500 N (Tylman i Dziak 1987). Powstaje ono z połączenia ścięgnistych części m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego w części dystalnej. Przyczepiając się do guza piętowego wykonuje 9/10 całej pracy wszystkich zginaczy podeszwowych stopy. W ciągu życia ukrwienie tego ścięgna ulega zmniejszeniu, co powoduje pogorszenie jego elastyczności i wytrzymałości mechanicznej (Thermann i wsp 1998). Prowadzi to do zmian zwyrodnieniowych w obrębie ścięgna ułatwiających jego rozerwanie (nie zawsze przy wysiłkach o maksymalnej intensywności). Na patogenezę występowania uszkodzeń i całkowitego przerwania ciągłości ścięgna wskazują również Raunest i wsp. (1990) oraz Thermann i wsp. (1979).
Uprawianie sportu zwłaszcza wyczynowego, przebyte kilkakrotnie zapalenia ścięgna są czynnikami usposabiającymi do występowania zmian wstecznych w ścięgnie Achillesa (Nikitin i wsp.1979).
Do przerwania ścięgna dochodzi zazwyczaj 2-6 cm powyżej guza piętowego. W 72% przypadków (Garlicki i Kuś 1978) do takiego uszkodzenia dochodzi w wyniku uprawiania sportu (w tym również sportu rekreacyjnego).

     Rozpoznanie uszkodzenia ścięgna opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym i badaniu USG. W wywiadzie chory najczęściej skarży się na ostry, gwałtowny ból poniżej łydki, często powodujący upadek i uniemożliwiający dalszą aktywność ruchową.
Badaniem klinicznym stwierdza się: niezdolność stania na palcach stopy chorej kończyny, brak zgięcia podeszwowego stopy przy ucisku na mięsień brzuchaty łydki (test Thomsona) oraz wyczuwalny ubytek na przebiegu ścięgna (Dziak 1985).
Tylko leczenie operacyjne gwarantuje pełny powrót funkcji całkowicie przerwanego ścięgna Achillesa (Garlicki 1987, Garlicki, Kuś 1978).
Wspólną cechą wszystkich metod leczenia operacyjnego tych uszkodzeń jest zbliżenie kikutów ścięgna mocnym szwem.
W pracy przedstawiamy wyniki badań elektromiograficznych w różnym czasie od wykonanego zabiegu zszycia przerwanych ścięgien Achillesa operowanych nićmi węglowymi w latach 1988-1998. Stosowano metodę Łukasika (19....) w modyfikacji własnej (szwy kotwiczące pojedyncze + pięć szwów ciągnących).
Po operacji na okres czterech tygodni zastosowano gips udowy (ustawienie stopy 0 wg SFTR (Russe i Gerhardt 1975), staw kolanowy zgięcie 15-30), następnie uwalniano kolana celem ćwiczenia zespołów mięśni działających na ten staw.  Średnio po  6  tygodniach od operacji wdrożono chodzenie bez unieruchomienia oraz intensywną - z dawkowanym obciążeniem - rehabilitację.

Materiał i metoda

     Badania elektromiograficzne przeprowadzono wśród osób po przebytej operacji zerwanego ścięgna Achillesa. Uszkodzone ścięgna szyto materiałem węglowym w Szpitalu im. Stefana Żeromskiego w Krakowie.
Badano 18 osób obojga płci w wieku od 36 do 59 lat. Czas od przebytej operacji do przeprowadzenia badania wahał się w granicach od 4 miesięcy do 9 lat. Zerwania ścięgna piętowego spowodowane były najczęściej urazem powstałym w wyniku aktywności ruchowej o wysokiej intensywności. Prowadziło to do powstania wysokiej wartości impulsu siły w krótkim czasie w powiązaniu z szybkimi zmianami charakteru pracy mięśni (start do piłki,  wyskok do piłki,  amortyzacja przy zeskoku,  uraz mechaniczny).

Wiesław Chwała, Emil Staszków, Robert Walaszek pełna treść artykułu dostępna u autora : Wiesław Chawała