TITLE

Artykuły specjalistyczne / Sport

Właściwa diagnostyka pachwiny – opis testów


Na podstawie artykułu: P. Hölmich, L.R Hölmich, A.M. Bjerg. Clinical examination of athletes with groin pain: an intraobserver and interobserver reliability study. Br. J. Sports Med 2004, nr 38, s. 446-451


     Ból pachwiny jest dolegliwością, na którą uskarżają się sportowcy wielu dyscyplin. Podaje się, że rocznie od 10% do 18% piłkarzy nożnych doświadcza urazów okolic pachwiny. Mimo takiej powszechności urazu, jak dotąd nie udało się opracować jednolitej metody diagnostycznej oceniającej stopień uszkodzenia tej okolicy. Nie ulega wątpliwości, że diagnozując pachwinę należy zwrócić uwagę na następujące struktury: mięśnie przywodziciele, mięsień biodrowo-lędźwiowy, mięśnie brzucha i spojenie łonowe. Należy ocenić bolesność okolicy, zwrócić uwagę na siłę i elastyczność mięśni.

Autorzy prezentowanego artykułu przeprowadzili badania mające na celu dobór najbardziej trafnych testów diagnostycznych. Wykonali je u 18 sportowców: 9 z urazami okolicy pachwiny, 9 bez żadnych kontuzji. Cztery osoby (dwóch lekarzy i dwóch fizjoterapeutów) dokonywało oceny okolicy pachwiny wybranymi testami (opis poniżej). Przed badaniami wykonujące je osoby ustaliły zasady przeprowadzenia każdego z testów diagnostycznych. Pacjenci byli zasłonięci od pasa w górę, tak aby możliwe było sprawdzenie powtarzalności pomiarów wykonywanych przez poszczególnych badających. Po zakończonych badaniach zweryfikowano poziom zgodności przeprowadzonych testów. Zagadnienie rozpatrywano dwukierunkowo, po pierwsze oceniając zgodność pomiarów określonego badającego (czy dokonał takiej samej oceny badając powtórnie tego samego zawodnika), po drugie oceniając zgodność pomiarów tego samego zawodnika wykonanych przez poszczególnych badających. Zgodność wyrażono stosunkiem liczby testów o wyniku zgodnym do liczby testów przeprowadzonych.


Wykonano następujące testy dla obu kończyn dolnych:
 

  1. Przywiedzenie kończyn dolnych przeciwko oporowi (ocena bólu i siły mięśniowej). Wykonanie: badany leży na plecach, badający stoi na końcu leżanki od strony stóp pacjenta. Krzyżuje swoje ręce tak by lewą ręką blokować ruch przywiedzenia prawej kończyny dolnej i odwrotnie. Łokcie oparte są o leżankę, dłonie w okolicy kostek przyśrodkowych pacjenta. Badany wykonuje przywiedzenie kończyn dolnych przeciw oporowi.
     
  2. Badanie palpacyjne przyczepu mięśnia przywodziciela długiego na kości łonowej; ocena bólu. Wykonanie: pacjent leży na plecach, kończyna dolna badana znajduje się na poduszce w pozycji zgięcia, odwiedzenia i rotacji zewnętrznej z lekkim zgięciem kolana. Kończyna dolna powinna być rozluźniona w tej pozycji. Badający prawą ręką (dla prawej kończyny dolnej i odwrotnie), a dokładniej dwoma palcami wykonuje badanie palpacyjne ścięgna mięśnia przywodziciela długiego, podążając za ścięgnem w kierunku kości łonowej. Okolica przyczepu mięśnia na kości łonowej jest testowana przez mocny ucisk w promieniu 1 cm. Pacjenci mają wskazać, gdy pojawi się faktyczny ból, a ignorować naturalną bolesność wynikającą z palpacji badanej okolicy.
     
  3. Bierny stretching mięśni przywodzicieli uda; ocena bólu. Wykonanie: Badany leży na plecach. Badający (stojąc między kończynami dolnymi badanego) wykonuje odwiedzenie kończyny dolnej z jednoczesną stabilizacją kończyny przeciwnej spoczywającej na leżance w pozycji zerowej. Kończyna dolna zostaje maksymalnie odwiedziona. Pacjent ma wskazać, jeśli przy rozciągnięciu mięśni przywodzących pojawia się ból w okolicy pachwiny.
     
  4. Badanie palpacyjne spojenia łonowego; ocena bólu. Wykonanie: Pacjent leży tyłem. Badający przy pomocy opuszka palca wskazującego wykonuje zdecydowany nacisk na spojenie łonowe w kierunku przednio-tylnym. Pacjent zgłasza ewentualny ból podczas palpacji.
     
  5. Badanie palpacyjne mięśnia prostego brzucha w miejscu przyczepu na kości łonowej; ocena bólu. Wykonanie: Badany leży tyłem. Badający wykonuje palpację mięśnia na jego przyczepie na kości łonowej przy użyciu 2 lub 3 palców. Po zlokalizowaniu przyczepu badający przesuwa opuszki palców o kilka milimetrów w tył, następnie wykonuje zdecydowany nacisk w kierunku tylnym, a po nim dystalnie w dół w kierunku kości łonowej.
     
  6. Testy funkcjonalne mięśni brzucha; ocena siły mięśniowej i bólu. Wykonanie: Pacjent leży tyłem z biodrami i kolanami ugiętymi do kąta 45º, stopy oparte o leżankę, kończyny górne skrzyżowane na klatce piersiowej. Pacjent unosi głowę i łopatki przeciwko oporowi terapeuty, który jedną ręką blokuje kończyny dolne, a drugą przykłada opór na ramieniu pacjenta (znajdującym się od strony, po której stoi terapeuta). Po przetestowaniu mięśnia prostego brzucha, badany powtarza test w tej samej pozycji starając się unieść bark w kierunku przeciwnego kolana. Badający ocenia wtedy bolesność i siłę mięśni skośnych.
     
  7. Badanie palpacyjne mięśnia lędźwiowego ponad więzadłem pachwinowym; ocena bólu. Wykonanie: Pacjent leży tyłem. Badający przykłada obie dłonie na okolicę dolnego brzucha (ponad kolcem biodrowym przednim górnym) na krawędzi bocznej mięśnia prostego brzucha, od strony testowanego mięśnia lędźwiowego. Delikatnym ruchem, przy pełnym rozluźnieniu badanego należy odsunąć mięsień prosty, by umieścić palce jak najgłębiej na mięśniu lędźwiowym. Wtedy badany powinien unieść stopę kończyny dolnej po stronie badanej około 10 cm nad leżankę, a badający wykonuje zdecydowany nacisk na badany mięsień na jak największej jego powierzchni, bez odrywania palców od skóry.
     
  8. Test funkcjonalny mięśnia biodrowo-lędźwiowego; ocena bólu i siły mięśniowej. Wykonanie: Pacjent leży tyłem z kończyną dolną zgiętą w kolanie i biodrze. Badający chwytając zgiętą kończynę dolną za udo (jak najbliżej kolana), rozciąga ją maksymalnie.
     
  9. Bierny stretching mięśnia biodrowo-lędźwiowego (modyfikowany test Thomasa); ocena bólu i napięcia. Wykonanie: Pacjent leży na plecach na końcu leżanki, jedna kończyna dolna zwisa poza leżankę, drugą kończynę dolną (zgiętą w kolanie) badany przyciąga do klatki piersiowej. Terapeuta ocenia położenie drugiej kończyny dolnej stwierdzając sztywność mięśnia biodrowo-lędźwiowego, jeśli kończyna unosi się nad leżankę, lub jego prawidłowe rozciągnięcie, gdy kończyna znajduje się na poziomie leżanki lub pod nią. Następnie terapeuta daje opór dla zgiętej kończyny dolnej, a drugą ręką chwyta udo zwisającej kończyny dolnej pacjenta tuż nad kolanem i naciska ją w dół biernie rozciągając mięsień biodrowo-lędźwiowy.


Testując siłę mięśniową terapeuta wybiera jedną z trzech możliwości klasyfikując mięsień jako: silny, słaby, średnio silny.
Testując ból pacjent wskazuje na jego występowanie, lub nie zgłasza bólu.

Wyniki prowadzonych badań wykazały wysoką zgodność pomiarów zarówno tych wykonywanych powtórnie przez jednego badającego, jak i zestawiając oceny stanu pachwiny dokonane przez poszczególnych badających. Jedyne zastrzeżenia budził test na siłę mięśnia biodrowo-ledźwiowego, którego wynik różnił się znacząco w ocenie poszczególnych badających. Autorzy eksperymentu podejrzewają, że wynika to z różnej siły samych badających (stawiających opór dla testowanego mięśnia), która wpływa na subiektywizm oceny.
Wszystkich zainteresowanych odsyłam do źródłowego artykułu, gdzie oprócz opisu poszczególnych testów, znaleźć można także fotografie ilustrujące ich wykonanie.

Agnieszka Śliwka

© 2017 by Reha Plus. All rights reserved.
Agencja Interaktywna Kraków